176e dag Niet elke dag zit het mee...(deel 2)

Dinsdagochtend gaan we na ons j/z/o (joggen, zwemmen,ontbijten) op pad naar het Tazara-station. Tazara staat voor Tanzanya-Zambia-Railway. Deze spoorlijn is ca 30 jaar geleden door de Chinese overheid voor Zambia aangelegd. Om politieke redenen was het toen niet meer mogelijk dat het in Zambia gewonnen koper naar de havens aan de Indische oceaan in Mozambique werd vervoerd. Het is een 1800 km lange lijn en hij loopt door een prachtig landschap en zelfs door het mooie Selous Nat. Park. De reis duurt ca 40 uur en een 1e klas ticket met slaapgelegenheid kost Tsh 45000 (is ca 25 euro). Een goedkope manier om wild in Selous te zien en daarnaast vind ik treinreizen ronduit boeiend; goede redenen dus. Om gedoe met visums te voorkomen en de reis niet te lang te laten duren zouden we tot Mbeya willen gaan, dat ligt halverwege en nog juist in Tanzanya.
Op het station moeten we naar de stationmaster en die zegt dat er nog slechts 1 coupe over is, maar we moeten dan wel 4 kaartjes kopen omdat er in een slaapcoupe of alleen mannen of alleen vrouwen mogen slapen, tenzij je deel uitmaakt van 1 gezin. Nou dat moet dan maar. Omdat we slechts tot Mbeya willen is een ticket maar 15 euro dus voor 60 euro gaan we heel wat wild zien, denken we. Snel nog wat eten kopen voor tijdens de reis want je leest wel dat er in deze trein eten te koop is, maar het heet hier Africa en dat wil zeggen dat alles zo maar weer anders kan zijn.
Met een smoes in de geest van graag een oilcheck over 3 dagen parkeren we onze kar veilig op de bewaakte parkeerplaats van de Toyota-garage. Even over vieren met (slechts) 1 uur vertraging vertrekken we en direct is het al leuk. Vanuit de auto hebben we vaak gezien wat een spoorlijn voor een dorp (en vice versa) betekent en nu ervaren we dat zelf. Bij elk stationnetje (dat is hier niet een gebouw met perrons maar hoogstens een bord met de plaatsnaam) staan tientallen mensen met etenswaar en kleding zoals sokken en shirts, echt afgestemd op wat een treinreiziger nodig kan hebben. Helaas voor de verkopers stoppen hier maar 4 passagiertreinen per week. We komen een zwaarbewaakte trein met platen koper tegen en ik probeer te berekenen hoeveel kilo dat is en welke waarde dat vertegenwoordigt. Als ik de kiloprijs op 3 euro, schat moet er minstens voor 10 miljoen euro op de wagons vervoerd worden. Het landschap is alweer prachtig maar we beginnen ons te realiseren dat we op de heenreis Selous Nat. Park overwegend na 7 uur oftewel in het donker zullen door rijden. Dat blijkt inderdaad te kloppen, we zien in de schemering nog net 3 giraffes maar daarna is het over. Er komt iemand langs die het eten opneemt, dwz je hoeft alleen maar ja of nee te zeggen tegen………goed geraden, rijst met kip (haan wordt hier niet gegeten heren kippenboeren en aspirant-managers van pluimveebedrijven) . Het smaakt prima en daarna verder met mijn boek ‘ik droomde van Africa’. ’s-Avonds blijkt uit gesprekken met andere reizigers toch dat we een compartiment hadden kunnen delen, maar dan hadden we vooraf een koppel moeten vinden. We vinden het prima zo, heerlijk de ruimte. De wagon waarin onze coupe zit vertoont wel wat mankementen want telkens wanneer de trein afremt lijkt het alsof de remmen van onze wagon blijven hangen. De schokken die we voelen wijzen daarop en de geur eveneens. Het slaapt wat onrustig maar alles went. Als we wakker worden zijn we Selous al lang uit maar mooi is het nog steeds, zeker als we aan de rand van een hoog gebergte rijden en we diverse rivieren kruisen. Sommige stations liggen op ca 1700 mtr hoogte en aan de dikke jassen te zien dat is het er koud. Als we wat lager komen willen we het raam open zetten maar het mechanisme werkt niet meer, dus op het volgende station even snel een tak op maat snijden die het raam open houdt. In de derde klas blijken veel mensen niet eens een zitplaats te hebben, zouden die dan de hele nacht gestaan hebben? Waarschijnlijk hebben ze op de vloer in de gangpaden gelegen. Niet ideaal want er ontbreekt zo hier en daar een raam en alle buitendeuren sluiten ook niet. Wat is dat bij ons toch allemaal anders.
Aan het eind van de ochtend beginnen we onze kans voor een terugreis per trein in te schatten. Onze vertraging is nog steeds ongeveer 1 uur en de overstaptijd is theoretisch 20 minuten dwz wanneer beide treinen op tijd zouden zijn. Gelukkig is alles enkelspoor dus de treinen moeten op elkaar wachten. Als we bij het voorlaatste station zijn en we de tegemoetkomende trein nog steeds niet zien, stellen we vast dat we dus per trein terug zullen kunnen. Gelukkig want de in die bussen die we overal zien rijden zitten we liever niet.
Mbeya, ons eindpunt, heeft wel een echt station en als we daar aankomen lezen we dat de trein die we terug willen nemen 3 uur vertraging heeft. Dat komt goed uit want dan kunnen we ook nog even in die Mbeya kijken. Eerst tickets kopen. Ooeefff , die zijn er niet meer, alles is vol. Misschien 2e klas nog, volgens de stationmaster bijna hetzelfde comfort. Je mag alleen dan niet naar de bar- en restauratiewagon maar dat vinden we geen probleem. Een meelopende locale, die wat wil bijverdienen, vraagt de stationmaster of hij niet naar een van de stations in Zambia kan bellen om te horen of alles inderdaad echt vol zit. Na een uurtje kunnen we voor het antwoord terugkomen en er blijkt nog plaats in de 1e klas, weliswaar niet in 1 coupe, maar verdeeld. Mooi zo. Inmiddels vermeldt het stationskrijtbord dat de vertraging geen 3 maar 6 uur zal bedragen. Gelukkig heb ik mijn boek nog niet uit. Weer wat leuke gesprekjes met aardige Tanzanyanen en om 2200 uur vertrekken we. De geplande vertrektijd was 13.20 uur, maar we zijn in Afrika. We verkennen allebei onze coupe’s, Nicol deelt een coupe met Victoria uit Malawi (en haar Collin uit Wales zit weer ergens anders). Volgens de conducteur zullen er onderweg nog dames bijkomen (als die tenminste 9 uur lang op de trein willen wachten ergens op een donkere plek aan de spoorlijn, zeggen we tegen elkaar; we schatten dat in als een heel kleine kans)
Mijn coupe wordt medebewoond door 3 Tanzanyaanse heren, volle bak dus.
Als de trein eindelijk beweegt gaan we maar eens op eten uit want op het station was niks fatsoenlijks te krijgen, dus dat hadden we maar even voor ons uitgeschoven. Helaas is er geen eten aan boord en ons brood hadden we vanochtend al aan kinderen die langs het spoor liepen gegeven. Gelukkig hebben we nog wat crackers en banaan is bij elke halte te koop, ook al is het bijna middernacht.
Als er om 12 uur in de nacht nog geen andere dames in de coupe zijn besluiten Collin en ik (met goedvinden van Victoria en Nicol) de damescoupe te bezetten. Ook wel volle bak maar net effe wat anders dan allemaal verdeeld over de 3 verschillende coupe’s. We slapen prima en de volgende ochtend ziet het landschap er weer prachtig uit. Hoewel er geen ontbijt beschikbaar is in de trein gaan we al vroeg in de lekkere fauteuils van de restauratiewagon zitten, veel grotere ramen hier, aan weerszijden zelfs. Leve die crackers en we hebben zelfs nog een blikje tonijn bij ons. Daarna wordt ons duidelijk wat de oorzaak van de vertraging is, want we staan lang stil bij het station van een klein dorpje en enkele treinreizigers worden ongeduldig en willen nu wel eens weten wat er gaande is. De locomotief heeft al een dag kuren maar die zullen nu binnen 10 minuten zijn opgelost wordt er verteld. Sommige reizigers uit Zambia hebben onvoldoende Tanzanyaans geld bij zich, andere reizigers hebben geen water meer en aan boord is het ook niet meer te koop. Enkele reizigers verlaten de trein en hopen met een bus of taxi sneller te reizen om op die manier hun vliegtuig nog tijdig te bereiken
De vertraging door deze ellendige locomotief is inmiddels opgelopen tot 10 uur. Een uur later vertrekken we weer en we vragen ons af hoe laat we aan zullen komen omdat onze auto bij de Toyatadealer staat. En omdat die plaats bewaakt is zullen we de kar niet buiten werktijden meekrijgen omdat een bewaker niet weet wat er aan de auto is gedaan en of er wel betaald is etc. Als we nu zonder verdere vertraging door kunnen zullen we om 2300 uur aankomen in plaats van 1300 uur. We zullen dan noodgedwongen een hotel moeten nemen.
Ons probleem wordt echter binnen de kortste keren ‘opgelost’ want midden in de bush begeeft de locomotief het helemaal. We horen dat er een andere locomotief uit Dar es Salaam zal komen. Gelukkig is mijn boek nog steeds niet uit en in de restauratiewagen is het al gezellig druk geworden. Allemaal gedupeerd, maar weinigen die zich echt druk over de vertraging maken. Er gaan verhalen rond dat er geen overstemming over de voortzetting van het contract zou zijn tussen de regeringen van Tanzanya, Zambia en China en dat er daarom bijv geen eten aan boord was. Na een paar uur begint het zowel binnen als buiten de trein behoorlijk te stinken omdat de toiletten gebruikt blijven worden terwijl er in de meeste wagons al geen spoelwater meer is. Een groot aantal reizigers, vooral uit de 3e klas, zit buiten in het gras/riet en ondertussen blijken we minder in de bush te zitten dan we aanvankelijk dachten want de locale bevolking heeft het voordeel van een gestrande trein ontdekt. Er komen vrouwen met emmers gekookte rijst en kippepootjes en dergelijke. Voor een zacht prijsje gaat het eten ‘over de toonbank’ (is door het treinraam) en het smaakt prima. Ook flessen water worden aangeboden, maar de doppen zijn niet altijd verzegeld dus het is uitkijken geblazen. We lopen het dorpje in waar de dames vandaan kwamen en we zien daar uitstekend hoe het dagelijks leven verloopt.
Eenvoudige hutjes met een overdekte kookplek buiten. Hout is de brandstof voor het koken. Er scharrelen wat kippen, eenden en een varken rond en voor het hele dorpje is er slechts 1 watertappunt. Elektra kennen ze niet. Ziet er allemaal vredig uit. Als iemand al een vervoermiddel heeft is het een fiets. Eigenlijk zien we dus niets nieuws, maar we zien het nu eens vanuit een andere invalshoek, dwz niemand vindt het vreemd dat we hier lopen en niemand beschouwt onze deze keer als indringer en iedereen vindt het goed dat we foto’s maken.
Na 4 uur wachten vertrekt de trein en dit vertrek is anders dan wanneer we vanaf een stationnetje vertrekken omdat nu het hele dorpje lijkt uit te lopen en ons vriendelijk uitzwaait.
We realiseren ons nu ook dat we op deze terugreis vanwege de duisternis weer niets van Selous Nat. Park zullen zien. Hakuna matata. Omdat we vrezen midden in de nacht aan te komen gaan we maar vroeg naar bed, maar het slapen verloopt wat moeilijk. We liggen in een van de laatste wagons en de trein rijdt harder dan gebruikelijk, misschien om wat van de verloren tijd in te halen, maar het resultaat is dat we zo slingeren en veren dat we bang zijn dat de laatste wagons nog zullen ontsporen. Dat gebeurt kennelijk vaker want we zagen verschillende wagons naast de spoorlijn liggen, geluukig wel overwegend open wagons waarmee het koper wordt vervoerd. Uiteindelijk komen we in slaap en om 4 uur in de ochtend zijn we op het station van Dar es Salaam. We worden gewekt door de conducteur maar geven aan dat we de coupe niet zullen verlaten en dat we tot een fatsoenlijke tijd willen blijven slapen. Je wilt toch niet om 4 uur de straat op. Dat vindt ie goed en om kwart over zes worden we door de schoonmaakploeg opnieuw gewekt. We gaan er dan maar uit en lopen naar de Toyota-garage waar we tot 8 uur moeten wachten op de mevrouw die de bewaking doorgeeft dat we met de kar weg mogen.
Op naar de supermarkt en op de vismarkt kopen we daarna reuzegarnalen die we bij een andere kraam weer even in het kokende vet laten sudderen. De vismarkt is bezienswaardig vanwege de grote en vreemde vissen, maar ook omdat de vissersboten met emmers en manden worden gelost door mannetjes die tot aan hun middel daarmee door het water moeten.
Om ca 11 uur vrijdagmorgen komen we weer aan op ons paradijsje aan het strand. We hadden verwacht hier donderdagmorgen om 12 uur weer te zijn, maar het kan verkeren in Africa.
Vrijdagmiddag genieten we relaxt van het uitstekende strandweer en ’s-avonds drinken we wat met Marion, Enzo, Bruno en Ursula en uiteindelijk eten we samen en wordt het weer laat.

Ons laatste ‘onderdeel’ is nog een bezoek aan het eiland Zanzibar, dat ligt op ca 2 uur varen van Dar e S en dat is vooral bekend door de kruiden en tevens kun je er goed duiken en snorkelen. We weten zaterdagochtend nog niet wanneer we zullen gaan want dit strand bevalt ons heel erg goed. Maar omdat Nicols dagen opschieten en omdat het met dit goede weer het weekend op ons strand wel erg druk kan worden, besluiten we toch vanmiddag te vertrekken.
Zo gezegd, zo gedaan en om 4 uur vertrekken we met de snelle boot (en helaas zonder onze kar) die ons om half 6 afzet in Stonetown de hoofdstad van Zanzibar. Mooi tochtje, we zitten op het buitendek.
Onderweg lezen we in onze reisgidsen dat het Tembohotel een van de leukste is, dus daar lopen we dan meteen maar naar toe. Helaas, volgeboekt omdat het hoogseizoen is. Dat wisten we niet en dat gaat ons behoorlijk parten spelen want de volgende 4 hotels hebben ook geen kamer voor ons. Uiteindelijk is de manager van het Africa House bereid ons te helpen. Hij wil een kamer van een van de afwezige personeelsleden wel voor ons klaarmaken, dwz laten schoonmaken en nog een bed er laten bijzetten. De prijs is extreem hoog maar we hebben amper keus. Gelukkig kunnen we laat in de avond daar wel gratis internetten, een schrale troost. Het hotelontbijt is op een van de mooiste plekken van Stonetown dus ook dat is een meevaller, maar desondanks besluiten we om hier niet een 2e nacht te blijven.
We gaan de stad verkennen en proberen gelijktijdig een andere hotel te vinden. Al vrij snel hebben we daarmee succes. Na een paar uur wordt het zo warm dat we stad even willen ontvluchten. We kiezen voor een open ‘taxi’, lees vrachtwagen met overdekte bak en daarin wat banken, en we stappen uit in Bububu. Als we even onder een afdakje ons reisboek willen lezen, komt er een keurige man bij ons zitten en hij vraagt of hij ons de kruidenplantages kan laten zien. Als we vragen wat dat kost is het antwoord dat alles okay is. Omdat zo’n plantage op ons wensenlijstje staat (en omdat hij er goed uitziet) zeggen we ja. We zien allerlei bomen en struiken waar kruiden uit voort komen, de ene keer komt het uit een bast van de stam en de andere keer zit er een knolletje juist onder de grond vast aan een wortel. Soms wordt het uit de bladeren gehaald. We horen en zien hoe bananen en ananassen groeien en we drinken het vocht van de cocosnoot. Interessant allemaal.
Na afloop horen we dat we de allereerst klanten in Bububu van gids Kahmis zijn; hij is 6 jaar lang gids in Arusha geweest en in die jaren kwam hij eens per 3 maanden thuis in Bububu. Gezinsomstandigheden dwongen hem om te schakelen en vandaag is ie hier begonnen.
Bijzonder voor hem en voor ons en we betalen hem kennelijk zeer fatsoenlijk want daarna zien we hem direct een soort kadozaak inlopen. Zo te zien gaat hij zijn 1e klusje thuis vieren.
In Stonetown komen we door de hitte niet meer weg van ons terras in de schaduw en onze leesboeken lopen ten einde. ’s-Avonds is het hier nog vroeger donker dan we gewend zijn (logisch want we zitten oostelijker) en we belanden voor ons eten in Forodhani-garden, hier staan kramen met vis op een spies die gebakken wordt. Een behoorlijke puzzel want er liggen tientallen soorten vis en elke spies heeft nagenoeg een andere prijs waarover je eigenlijk nog moet onderhandelen (dat geldt overigens voor alles wat je koopt en je wordt dat wel eens zat). Je totaalprijs wordt daarmee moeilijk vast te stellen, maar we schatten ons totaal op 11000 shilling. Als de handel gebakken is vraagt men echter 18000 en Nicol legt hem uit dat dat veel te veel is. Dan is 14000 ook goed, maar Nicol houdt voet bij stuk en dan is 11000 (7,50 euro) uiteindelijk ook goed. Als Mzungu (blanke) wordt je overal genaaid, in winkels, op de markten, in de taxibusjes. Alleen in een zelfbedieningsupermarkt, aan de benzinepomp en in enkele betere zaken zijn vastgestelde prijzen.
We trekken ons plan voor de komende dagen en dat wordt maandag snorkelen en dinsdag het eiland verkennen. Als we voor het slapen de spray bij de receptie moeten halen om de insekten op de lakens te doden, worden we niet enthousiaster over Zanzibar.
Maandagmorgen nemen we een bootje naar Prisoneiland om daar te gaan snorkelen, maar vanwege de sterke wind is er geen leven op de zeebodem te ontdekken. Als we daarna nog 2 keer meemaken dat rekeningen van wat eten of een drankje, dat hier toch al veel duurder is dan op het vasteland, niet kloppen, dan houden we het voor gezien en nemen we de snelboot van 4 uur naar Dar es Salaam. De heenreis was voorspoedig verlopen maar de terugreis is iets anders. Het begint met 1 uur vertraging en tot overmaat van ramp is de zee erg ruw wat tot veel gevulde plastic zakjes, met bijbehorende geur, leidt.
Na aankomst moeten we nog het pontje naar ons strand nemen en voor de 2e keer ziet Nicol daar dat kleine leuke pindaverkopertje, van wie ze de 1e keer al direct zei dat ze hem wilde gaan helpen. Nicol neemt zich voor dat jochie voor haar vertrek een pakketje van meegebrachte spullen te geven en we zeggen hem dat ie overmorgen wat van ons krijgt.
We zijn blij als we weer op ons paradijsje aankomen en we kunnen onze kar weer op ons oude vertrouwde plekje onder de palmboom kwijt. Alleen als we de deuren van de kar openen wacht ons een verrassing: de kar zit boordevol met mieren. Kennelijk heeft ie op de parkeerplaats tegen de takken van een boom gestaan. We handelen kordaat, leeg die kar en spuiten, daarna weer schoonmaken vanwege alle dooie mieren. Om 23.15 uur gaan we nog eten in het naastgelegen restaurantje en als we terugkomen zien we nog maar een paar mieren en de stank van de spray is nagenoeg weg. Operatie geslaagd.
Dinsdag wordt weer een relaxdag aan de Indische oceaan. De golven zijn meestal hoog maar toch rustig en het bevreemdt ons dat we op het ene moment slechts 5 mtr het water in behoeven te lopen om te kunnen zwemmen en een andere keer 20 mtr. Het lijkt alsof er niet alleen eb en vloed is maar alsof de zandbodem ook nog in hoogte varieert. Alles is hier binnen handbereik: oceaan, douche, goed restaurant, wat wil een mens nog meer. Verder moet er natuurlijk achterstand voor de website worden weggewerkt en dat lukt redelijk ofschoon we wel vaak (prettig) worden gestoord door andere gasten die uitleg over onze reis of kar willen. En omdat ook zij vertellen over de vaak leuke dingen die zij doen, zoals vrijwilligerswerk, vliegt de tijd om.
Woensdag is de vertrekdag voor Nicol dwz vanavond vliegt ze naar Nairobi om de volgende ochtend van daar uit naar NL te vliegen. Wassen en inpakken staan dus hoog genoteerd, maar we slaan j/z/o niet over en we duiken nog veel vaker de oceaan in, want voor ons beiden zal die mogelijkheid wel weer even op zich laten wachten. Voor mij zal het waarschijnlijk pas weer in Zd-Afrika mogelijk zijn omdat ik overweeg om Mozambique over te slaan.
Buurman Bruno vertelt dat hij zelf brood bakt en laat zien hoe dat in zijn werk gaat. Ik heb een simpel oventje bij me met een goede omschrijving van Else erbij, dus nu moet het gaan lukken. Inmiddels heb ik meel gekocht en ga ik het maar eens proberen, want het brood is hier soms niet om te ..eten. Nicol had graag brood gebakken, maar wist niet dat ik een oventje bij me had.
Om 4 uur vertrekken we richting vliegveld en we hopen dat Nicol zelf haar pakketje aan ons pindaverkopertje kan overhandigen, maar helaas is hij er nog niet. Klusje voor mij op de terugweg dus. Op het vliegveld zit een keer alles mee, Nicol mag bij wijze van uitzondering na het inchecken het gebouw uit en zo kunnen we samen tot een half uur voor vertrek eten.
We memoreren dat bijna alles anders is gelopen dan we hadden gedacht, maar dat het erg fijne weken waren zo samen.

Op de terugweg tref ik bij de pont inderdaad het manneke en met behulp van een Engels sprekende man krijg ik zijn naam. Hij heet Salum Juma en is 13 jaar. Een adres heeft hij niet en als ik hem naar naam en adres van zijn school vraag, blijft hij steken bij de naam.
Hij is zichtbaar blij met zijn pakje, maar uit verlegenheid verdwijnt hij onopvallend. Jammer.
Dat ik met hem de volgende dagen van alles ga meemaken weet ik dan nog niet.